Vrijwilligerswerk is wel vrijwillig, maar niet vrijblijvend. Maar waarom eigenlijk niet? Zijn we bang om de grip op vrijwilligers te verliezen?
In dit artikel wil ik je laten zien hoe vrijblijvend vrijwilligerswerk een mogelijkheid geeft om vrijwilligers te vinden. Een ervaring uit mijn ondernemerschap en waarom angst om te binden een onbewuste drempel kan zijn.
Gratis is niet altijd gratis
Als ondernemer volg ik op social media en via nieuwsbrieven een aantal businesscoaches. Op hun websites bieden veel van deze coaches een gratis kennissessie of telefoongesprek aan.
Zo’n gesprek is ter kennismaking en helemaal vrijblijvend. Je krijgt tijdens het gesprek een paar waardevolle tips. De onderliggende gedachte is dat je de coach leert kennen en gaat vertrouwen. En uiteindelijk hun traject gaat volgen.
Ik heb nog nooit gebruik gemaakt van zo’n gratis sessie en dat heeft een reden. Ik ben namelijk bang dat ik ‘erin trap’. Dat ik tijdens dat gesprek een aanbod krijg en het dan moeilijk vind om af te wijzen.
En ja, ik weet dat ik ‘nee’ mag zeggen. Maar toch, uit voorzorg maak ik er geen gebruik van.
Daar zit een psychologisch randje aan
Wij mensen zijn ingesteld op een sociale omgeving. In de oertijd was dat van levensbelang en ook nu zijn we gelukkiger als we onderdeel uitmaken van een sociaal netwerk. Vanuit die kennis hebben we onbewuste regels ontwikkeld en een van die regels wordt hier toegepast.
Als iemand gratis tijd en kennis beschikbaar stelt, dan geeft diegene mij iets. En vanuit onze sociale regels ben ik die persoon vervolgens iets verschuldigd. Voor wat, hoort wat.
En dat maakt het moeilijk om ‘nee’ te zeggen als een coach na zijn tips met een aanbod komt.
Dan maar liever geen tips.
Wat heeft dat te maken met vrijwilligers?
Mensen die twijfelen over vrijwilligerswerk kunnen hetzelfde dilemma hebben.
Stel je voor, ‘Lisa’ heeft een leuke vrijwilligersvraag gezien. Ze heeft tijd over en het lijkt haar wel wat. Maar Lisa heeft ook twijfels.
Wil ze zich echt voor langere tijd vastleggen? Wat als het achteraf niet zo leuk blijkt te zijn?
Dan moet ze het weer afzeggen en dat zou haar een rotgevoel geven. Hebben ze eindelijk iemand en dan is zij die vrijwilliger die binnen drie maanden weer stopt. Ze voelt zich nu al schuldig.
Ze zou natuurlijk kunnen bellen om haar twijfels te bespreken. Maar wat als ze haar overhalen met enthousiaste verhalen en ze geen ‘nee’ durft te zeggen?
En dus doet Lisa niets.
Hoe voorkom je dat mensen vooraf afhaken?
Er zijn meer mensen zoals Lisa. Die zich niet aanmelden omdat ze niet zeker weten of het echt is wat ze willen. Ze zien op tegen de gebondenheid en willen zich niet schuldig voelen. Niets doen lijkt dan de beste optie.
Het is de moeite waard om te onderzoeken of we de situatie om kunnen draaien.
Stel dat je vrijblijvend vrijwilligerswerk kan doen dat maximaal drie maanden duurt?
Niet langer, gewoon vooraf afgesproken: drie maanden. En dat je na die drie maanden automatisch uitgeschreven wordt. Tenzij je zelf aangeeft dat je door wilt gaan.
Ik stel me dan voor dat de vrijwilliger na tweeënhalve maand een standaard e-mail krijgt:
“Dank je wel voor de tijd die je geïnvesteerd hebt. Je hebt ons geholpen en daar zijn we blij mee. We hopen dat jij het ook waardevol vond en een mooie ervaring rijker bent. Als we niets van jou horen gaan we ervan uit dat je per […datum…] stopt met het vrijwilligerswerk. Wil je langer blijven? Dat mag natuurlijk. Laat het dan weten in een reactie op deze mail.”
Op deze manier kan je zonder schuldgevoel proeven aan vrijwilligerswerk.
Dat is veel te veel werk
Het klopt, deze manier van werken vraagt wel iets van een organisatie. Je moet dingen anders inrichten en dat kost tijd, creativiteit en inzet.
Maar wacht even.
Je hebt nu ook vrijwilligers die binnen drie maanden weer weggaan. Daar heb je ook tijd en energie in gestoken. En met welk resultaat?
Hetzelfde plus extra frustratie omdat je hoopte dat deze vrijwilliger wel zou blijven. Dus dat is eigenlijk geen excuus.
Daarnaast zijn er vrijwilligers die zich nu niet aanmelden omdat hun twijfels als drempel werken. Zij komen misschien wel als ze weten dat ze zonder schuldgevoel mogen stoppen. Dat ze zelfs automatisch afgemeld worden.
Als vrijwilligerswerk zo vrijblijvend kan zijn, is het misschien wel leuk om een keer te proberen.
Wat is er voor nodig?
Ik snap heel goed dat je nog niet staat te trappelen. Dat hoeft ook niet. Maar ik wil je laten zoeken naar mogelijkheden in een gebied waar vooral de onmogelijkheden gezien worden.
Dus we gaan nog even door op het idee van drie maanden vrijblijvend vrijwilligerswerk. Wat vraagt dit van organisaties?
Als eerste vraagt het om systemen. Bij het invoeren van een nieuwe vrijwilliger, zet je meteen in de agenda wanneer de afscheidsmail eruit moet. Je kunt een standaard mail opstellen en die als taak klaarzetten. Als de tweeënhalve maand voorbij zijn, krijg je de melding en hoef je de mail alleen maar af te maken en te verzenden.
Het vraagt ook dat de plek waar die vrijwilliger aan het werk komt, is ingesteld op wisselende vrijwilligers. Natuurlijk is het veel werk om elke keer een nieuwe vrijwilliger in te werken. Maar als alle processen goed beschreven zijn, kan een vrijwilliger zich inlezen.
Stuur een week voordat de vrijwilliger begint een basishandleiding over de eerste dag of dienst. Als organisatie straal je professionaliteit uit en de vrijwilliger voelt zich welkom en voorbereid.
Een mooi klusje voor een nieuwe vrijwilliger is om te kijken of het ‘handboek’ nog actueel is en goed werkt. Als er ook voor kleine klusjes een beschrijving is, hoef je minder uit te leggen. Over hoe het koffiezetapparaat werkt bijvoorbeeld.
Tot slot vraagt het een andere vorm van werving. Meer circulair of terugkerend. Als je weet dat de vrijwilliger maar drie maanden blijft, ga je na anderhalve maand opnieuw werven. Je hebt zelfs al een begin- en een einddatum die je kunt noemen in de vacature.
Wat zijn de bonusvoordelen?
Je hebt een originele vrijwilligersvraag die anders is dan anders. En met een unieke motivatie. De nieuwe vrijwilliger kan bedenken of de periode past binnen in zijn of haar agenda.
Doordat je goede handleidingen hebt, kun je bij ziekte of uitval het werk gemakkelijk overdragen.
De kans dat iemand na drie maanden toch wil blijven is redelijk groot. En dan weet je zeker dat je een gemotiveerde vrijwilliger hebt die weet waarvoor hij kiest.
En zo niet, dan heeft jouw organisatie bijgedragen aan hopelijk een mooie en positieve ervaring.
Dus, durf je het aan?
Ik denk dat deze vrijblijvende manier van werken een mooie opstap kan zijn naar een nieuwe invulling van vrijwilligerswerk.
Een belangrijke voorwaarde is dat je er vol overtuiging mee aan de slag gaat. Niet vanuit de instelling dat iemand hopelijk langer blijft. Maar juist vanuit de instelling dat het prima is dat iemand na drie maanden weer verder gaat.
Laat het een doel op zich zijn dat de vrijwilliger een unieke ervaring opdoet. Een die hem kan helpen met kennis, vaardigheden en in sociaal opzicht door het ontmoeten van nieuwe mensen.
Mooi toch?
Geef een reactie